گؤزل آدلار کاری از: مرکز تحقیقات مجمع دانشگاهیان آذربایجانی (آبتام)، 18- جی اؤزل سایی
ویژه نامه
عنوان ویژه نامه : گؤزل آدلار کاری از: مرکز تحقیقات مجمع دانشگاهیان آذربایجانی (آبتام)، 18- جی اؤزل سایی نشانی مرکز: تهران- صندوق پستی159-16845 آباز (اوْ) ................ABAZ قدیم تورک آدلاریندان، قافقاز ائللریندن، اردبیل و موغاندا نئچه بؤیوک منطقه و کؤوشن آدی آتابای (اتابک) (اوْ) ...ATABAY بؤیوک آتا، بؤیوک و وارلی آدام، تورکمن طایفالارینین بیرینین آدی، لهله بگ، آتابایلیق تورک تاریخینده خاص بیر حکومت نووعو اولموشدور. آتالای (اوْ) ..................ATALAY تانینمیش ، آدلیم آتامان (اوْ) ................ATAMAN فرمان وئرن، باشچی، آتا ساییلان آتیلا (اوْ) .......................ATILA آدلی،سانلی، تانینمیش، ساواشچی، فاتح، هون تورکلرینین اورتا آسیادان، اوروپایادک اولان امپراطورلوغون بؤیوک و آدلیم خاقانی (43، 453 م.). اوروپالیلار اونا "تانرینین قامچیسی" آد وئریبلر. آتوسا (ق) .................ATUSA اوددان یارانمیش آخار (اوْ) .......................AXAR آخان، آخیجی ، گئدیشدن دایانمایان، گئری قاییتمایان آراز (اوْ) .......................ARAZ اوغور، خوشبختلیک، بلیرتی، آذربایجانین ان آدلیم چایی آرال (اوْ) .....................ARAL بیر-بیرینه یاخین آدالار، داغلار آراسیندا اولان گؤل یا دنیز، غربی تورکوستاندا بیر دریاچهنین آدیدیر، سئیحون و جئیحون چایلاری بو گؤله تؤکولور. آرپینار (ق) ..............ARPINAR دورو بولاق، پارلاق سو آرتابای (اوْ) ...........ARTABAY اوردو بهیی، اوردونون بؤیوگو آرتاش (ق) ......................ARTAŞ دوست، تانیش، یولداش، آرخاداش آرتان (اوْ) ...................ARTAN آرتیق پاک اولان آرتوم (اوْ) ..................ARTUM چالیشقان آرزی(ق) ) .......................... ARZI دیلک، ایستک، آرزو آرسوی (ق) ................ARSOY هنرلی، صنعتکار، هنرلی سویدان اولان، پاک سویلو(نژاد) آرش (اوْ) ....................ARƏŞ سینماز ایگیت، یئنیلمز و سارسیلماز ایگیت، آرش= ارشک = ار + شک ( ار: ایگیت، کیشی، قهرمان - شک: سینماز)، ارشق مشگین شهرده بؤیوک بیر ماحالین آدیدیر.، دمیر کیمی اولان ایگیت، ایشیقلی ایگیت آرمان (اوْ) ..................ARMAN چوخ پاک، ناموسلو، دوزگون، دیلک، آرزی، ایستک آسانا (ق) .......................ASANA گؤزل قیز آسلان (اوْ) .......................ASLAN اورمانلارین پادشاهی کیمی تانینان، ییرتیجی دؤرد آیاقلیلارین ان گوجلوسو، آسلان کیمی گوجلو قورخماز و دؤیوشدن قاچمایان؛ باشچیلیغا یاراشیقلی و باجاریقلی اولان آشقین (ق) ......................AŞQIN آشیب-داشمیش، حددن کئچمیش، لبریز آغشین (اوْ) ....................AĞŞIN آغ بنیز، اوزو آغ آلاله (ق) .......................ALALƏ آل لاله، قیرمیزی لاله آلاو (اوْ) .......................ALAV اوْد شعلهسی، آلاز آلای (اوْ) .......................ALAY صف، قوشون، کوتله، خلق (توده)، قیزیل آی، قیزارمیش آی آلپار/ آلپر (اوْ) .....ALPPAR/ ALPƏR قهرمان ایگیت، قوچاق ایگیت آلتان (ق) .......................ALTAN قیزیل شفق، آل دان؛ گونش دوغارکن افقلرده یایدیغی قیزیل رنگ (شفق سرخ)، قیزیل، آلتون آلتای (اوْ) .....................ALTAY یوکسک اورمان، اورتا آسیادا سیبریهایله موغولستان آراسیندا کی سیرا داغلارین آدی آلتون (ق) ..................ALTUN قیزیل، آلتان آلتونای (ق) ...........ALTUNAY قیزیل آی آلغان (اوْ) ..................ALĞAN چکیملی، آلیملی، جاذب آلقان (اوْ) ...................ALQAN قانی لاپ قیرمیزی اولان آلقین (اوْ) ....................ALQIN قورخماز، جسارتلی، درنک، توپلانتی، انجمن آلما (ق) ......................ALMA گؤزل، لطیف و خوش قوخولو مئیوهلردندیر. گؤزللیک سمبولو آلمیلا (ق) ...................ALMİLA آلما "دیوان الغات الترک" آلیشان (اوْ) .............ALIÇŞAN آلاولانان، یانیب یاخیلان، اودلانان، ایشیقلی آنار (اوْ) ......................ANAR آنلایان، خاطرلایان، اعتنا ائلهین آنیل (ق) ........................ANIL تانینمیش، آدلیم، آدی دیللرده اولان، شؤهرتلی آیار (اوْ) .....................AYAR گولر اوز، اورک آچان آیاز (اوْ) ......................AYAZ سحرین سرین یئلی، سازاقلی و قورو هاوا، ایشیق، آیلی، آچیق و بولوتسوز گئجه آیپار (ق) .....................AYPAR آی کیمی پارلاق، آی کیمی ایشیقلی آیپارا (ق) .................AYPARA آی پارچاسی آی پری (ق) .................AYPƏRİ آی کیمی گؤزل ملک آیتاش (ق) .....................AYTAŞ آی کیمی اولان، آیلا برابر اولان، آیاتای آیتان (ق) .......................AYTAN دئییب-دانیشان، سؤز سؤیلهین، آی کیمی پارلاق دان آیتای (ق) .....................AYTAY آیاتای آیتک (ق) ....................AYTƏK آی کیمی گؤزل و پارلاق ، مهسا آیتن (ق) .......................AYTƏN آی کیمی، آیلا برابر آیخان (اوْ) ....................AYXAN آی کیمی آدلیم و پارلاق اولان خان، اوْغوز خانین اوغلونون آدی آیدا (ق) .........................AYDA سو قیراغیندا گویهرن بیتگی آیدار (ق) ......................AYDAR باشین تپهسینده و آلیندا تؤکولن ساچ ، کاکل آیدان (ق) ......................AYDAN آیا اوخشار قیز، آی کیمی قارانلیقلارا ایشیق ساچان قیز، آیدان گلن قیز آیدین (اوْ) .......................AYDIN فیکری آچیق، ضیالی، روشنفکر، بللی، دورو، ایشیق، آچیق آیسال (ق) ......................AYSAL آی کیمی، آیا بنزر آیسان (ق) .....................AYSAN آی کیمی پاک و پارلاق تانینمیش، آی سانیلان، آی کیمی گؤزل آیسل (ق) ......................AYSƏL آی کیمی، آیا بنزر، آی کیمی پارلاق و گؤزل آیسو (ق) ....................AYSU آی کیمی پارلاق سو آیسودا (ق) ................AYSUDA سودا اولان آی آیشاد (اوْ) ...................AYŞAD آی کیمی اولان شاه، آی کیمی پارلاق و آدلیم شاه، ایگیت شاه، ایگیت حؤکمران آیشان (ق) ...................AYŞAN لکهسیز شؤهرتی اولان، آی کیمی پارلاق بیر عنوانی اولان آیشن (ق) ...................AYŞƏN آی کیمی پارلاق، آیدین و تئشهلی، سئویملی قیز آیشین (ق) ..................AYŞİN آیا بنزر، آی کیمی آیگول (ق) ...................AYGÜL گول کیمی گؤزل و آی کیمی پارلاق آیگون (ق) .................AYGÜN آی کیمی پارلاق و گون کیمی گؤزل، گونو موتلو و سئوینجایله کئچن آدام آیلا (ق) .......................AYLA آیین چئورسینده اولان ایشیق ، هاله آیلار (ق) ...................AYLAR چوخ پاک و چوخ گؤزل آیلین (ق) ....................AYLİN آیلا آیمان (ق) ..................AYMAN گؤزللیک، ایشیقلیق و پاکلیقدا آی کیمی اولان آیناز (ق) ...................AYNAZ آی کیمی نازلی اولان، اینجه حرکتله دولانان آیواز (اوْ) ..................AYVAZ کوراوغلونون اوغوللوغو کی یاغیلارایله دؤیوشمکده جسارتلر گؤسترمیشدی. ائلتاش (ق) ....................ELTAŞ بیر ائللی اولان، وطنداش ائلتان (ق) .............................ELTAN اؤلکه شفقی، اؤلکهنی آیدینلادان شفق ائلجان (ق) ..........................ELCAN ائلین اورهیی، ائلین بؤیوگو وباشقانی ائلچین (ق) ............................ELÇİN ائل یاراشیغی، ائله لایق، ائله یارارلی اولان ائلخان (اوْ) ........................ELXAN ائلین بؤیوگو، خانی، بیر اؤلکهنین حاکیمی ائلدار (اوْ) .........................ELDAR ائل حاکیمی، ائل صاحبی، ائل یولوندا دؤیوشن، ائل قایغیسینی چکن، ائل سئور ائلدنیز (اوْ) ..................ELDƏNİZ آدلیم آدلاردان، دنیز اولان یئر، دنیز حاکیمی ائلشاد (اوْ) .......................ELŞAD شاد ائل، ائلین شادلیغی، ائلین شادلیغینا سبب اولان، ائل بگی، ائل باشچیسی ائلشن (اوْ) .......................ELŞƏN ائلین شادلیغی، ائلین شنلیگینه سبب اولان، بگ، حؤکمدار، بیر یئرین حاکیمی، خانی و باشچیسی اولان ائلگون (ق) ..........................ELGÜN خلق، اینسانلار، قوهوم، طایفا ائلمان (اوْ) .......................ELMAN ائل سمبولو و نمایندهسی ائلناز (ق) ..................ELNAZ ائلین نازلی قیزی، ائلین ایستکلی و سئویملی قیزی ائلیار (اوْ) ...................ELYAR ائلینه یاردیم ائدن، ائل یولوندا دؤیوشن، ائلینه دایاق دوران، آرخاسیندا ائل دایانان ائلیاز (اوْ) ..................ELYAZ ائلینه شنلیک گتیرن، ائلین یازی اتابک (اوْ) .................ƏTABƏK آتابای ارتاش (اوْ) ................ƏRTAŞ ایگیت، قوچاق کیمی، ارله برابر، ار کیمی ارتان (اوْ) ..................ƏRTAN گون چیخان چاغ ارجان (اوْ) ..................ƏRCAN اورکلی، جسارتلی، قورخوسوز اردال (اوْ) ....................ƏRDAL یاشلی و دواملی بوداق اردالان (اوْ) .................ƏRDALAN اردالایان، پهلوانلار سرعتله ضربه ووران اردم (اوْ) .......................ƏTDƏM هنر، کولتور، باجاریق، اؤزلوک، انسانی، انسان ائدن معنوی دهیرلرین بوتونلویو ارسلان (اوْ) ..................ƏRSALAN ایگیت اسلان، قوچاق شئر، اسلان کیمی قورخماز و جسارتلی کیشی ارسوی (اوْ) ..................ƏRSOY قهرمان بیر ائلدن اولان، قوچاق ائللی، ایگیت نسلی ارشن (اوْ) ......................ƏRŞƏN شن ایگیت، شاد اوغلان ارکین (اوْ) ......................ƏRKİN باغلی اولمادان ایش گؤره بیلن، باغلی اولمایان، آزاد ارگین (اوْ) .......................ƏRGİN تجروبهلی و کامل آدام ارمان (اوْ) .......................ƏRMAN یئتگین ایگیت، اردملی، هنرلی، توران توپراقلاریندا اولان بیر شهر ارمغان (ق) ...................ƏRMƏĞAN سووقت، اتحاف، باغیش اسلان (اوْ) ...........................ƏSLAN آسلان اسمر (ق) ..........................ƏSMƏR بوغدایی(گندمگون)، قاراشین اسن (ق) ..........................ƏSƏN ساغ، ساغلام اسنگول (ق) ...................ƏSƏNGÜL گؤزل رنگلرله تام آچمیش گول، دیری و گؤزل گول اسیم (ق) ...........................ƏSİM سرین یئل، اسین اسین (ق) ............................ƏSİN اسینتی، سحر یئلی (نسیم)، اورهکدن یارانان دویغو و عاغیلا گلن دوشونجه (الهام) افشار (اوْ) .......................ƏFŞAR آوْوشار، ائل آدی بابک (اوْ) .......................BABƏK بابک آذربایجانین ان بؤیوک قهرمانلاریندان بیرینین آدیدیر، بابابگ (بابابَی) کی سونرالار بابک شکلینه دوشوب. باتور (اوْ) .......................BATUR باهادیر، قهرمان باخیش (ق) ..........................BAXIŞ باخماق، باخماق حالتی بارمان (اوْ) ....................BARMAN آلپ ارتونقانین (افراسیاب) اوغلونون آدی، سبزوارین بهرمان کندی بو آدلا ایلگیلیدیر. باریش (اوْ) ......................BARIŞ باریشیق، تبریز یاخینلیغیندا یانلیشجا "بارنج" یازیلان، باریش کندینین آدی باریشماز (اوْ) .............BARIŞMAZ باریشمایان، دوزهلیشمهین، دوشمنه ساتیلمایان بارین (اوْ) ......................BARIN احتیاجی اولمایان، زنگین (غنی)، گوجلو بالاش (اوْ) .....................BALAŞ بالاجا کیشی، عائلهنین کیچیک اوشاغی بالتاش (ق) ....................BALTAŞ بال کیمی شیرین و دادلی بالسان (ق) ....................BALSAN بال کیمی، بالا بنزر، شیرینلیک و فایدالی اولماقدا تانینمیش، هامینین سئودییی و ایستهدیی بایات (اوْ) ...................BAYAT تانری آدلاریندان، بای آد، اوغوز بؤلویوندن بیری، بایلار و بؤیوکلر قبیلهسی بایار (اوْ) ....................BAYAR بای ار، بؤیوک قهرمان، بؤیوک باشچی، آغا، ارباب بایتاش (اوْ) ...................BAYTAŞ بای کیمی اولان، زنگین اولان، بایخان (اوْ) ...............BAYXAN زنگین خان، خانلارین زنگینی بایرام (اوْ) ...............BAYRAM سئوینج و ایلنجه گونو، شنلیک، جشن بایسال (اوْ) ......................BAYSAL بای کیمی آدلیم و وارلی بایسان (اوْ) .......................BAYSAN زنگین آدلی، بای شؤهرتلی، بای کیمی آدلی-سانلی بایسو (ق) ........................BAYSU بوْل و برکتلی سو بایمان (اوْ) .......................BAYMAN زنگین آدام، وارلی کیشی بورلا (ق) .........................BURLA اوجا بویلو. دده قورقود ناغیللاریندا باییندیر خانین قیزی و سالور قازانین حیات یولدلشینین آدی بولوت (اوْ) .......................BULUT سو بوغوندان اوجالاردا بیر یئره ییغیلان سو داملالاری بهادر (اوْ) .....................BƏHADIR باهادیر، قهرمان پارلا (ق) ............................PARLA ایشیق وئر، همیشه پارلاق اوْل. پارلار(ق) .......................PARLAR همیشه پارلایان، ایشیق وئرن پارلاق (ق) ...................PARLAQ پاریلدایان، ایشیقلی پاشا (اوْ) .......................PAŞA خان، بگ پینار (ق) .......................PINAR بولاق، چشمه تاران (ق) ..........................TARAN گئنیش یئر، زهمی، تارلا تارخان (اوْ) .......................TARXAN ترخان تارلا (ق) ...................TARLA زمی، مزرعه تامای (ق) .................TAMAY بوتون آی تامو (اوْ) .....................TAMU دامو تانسو (ق) ...................TANSU آللاه وئرن نعمت و یادا سو، بولاغی تمثیل ائدهرک، اونون تمیزلیگی و دورولوغونو گؤسترن، بولاق کیمی تمیز و دورو سو تاوار (اوْ) ..................TAVAR بؤیوک، ایری تایفور (اوْ) .................TAYFUR بیر قوش آدی، آتیلان، هوْپلایان، آتیلا- آتیلا یول گئدن، آیاغی یونگول، تئز و سرعتله بیر ایشی گؤرهن و یا بیر مسافتی طی ائدن تایلان (ق) ...................TAYLAN اوجا بوْی، بویو اوزون اولان تایماز (اوْ) ...................TAYMAZ سوروشمهین، ییخیلمایان، دوران، دایانان تئومان (اوْ) .......................TEOMAN ذاتی، سوتی خالص اولان، اصیل دوزگون کیمسهلرین اوشاقی تئللی (ق) ......................TELLİ اوزون و گؤزل تئلی اولان قیز، ساچلی، دیللی، دیلی اولان، دانیشان تئلمار (اوْ) ..................TELMAR تئلمان تئلمان (اوْ) ....................TELMAN دیلچی، دیلله اوغراشان، ادبیاتچی تئلناز (ق) ......................TELNAZ شیرین دیللی، خوش دانیشیقلی، تئللی و نازلی قیز ترخان (اوْ) .......................TƏRXAN اسلامدان اؤنجه وئریلمیش اولان بیر آددیر، "بگ" دئمکدیر.، سوْیلو آدام، پاک سوْیلو، دین بؤیوگو، دین رهبری، باشقان، حاکم، "ایکینجی معلم" آدلانمیش فاریابلی بؤیوک عالم و فیلسوف ترخان اوزلوق، کی "ابونصر فارابی" آدیایله تانینمیشدیر. ترلان (اوْ) .......................TƏRLAN اوْو قوشلاریندان، قورخماز، چابک، چالاغان، گؤزل، گؤیچک توْخای (اوْ) .......................TOXAY وارلی و زنگین ایگیت توْران (ق) ........................TORAN سحر آچیلان یا آخشام گون باتان چاغی، سحر هاوانین ایشیقلانماسی یادا آخشام هاوانین قارانلیقلاشماسی توْغان (اوْ) .......................TOĞAN اوْو قوشلاریندان، قارتال توْغای (اوْ) ...................... TOĞAY چایلارین قیراغیندا اؤزو گؤیهرن آغاجلار توْغرا (اوْ) .......................TOĞRA پادشاهین امضاسی، اوْو قوشلاریندان توْغرول (اوْ) ..................TOĞROL توغان جنسیندن اولان بیر جور اوْو قوشو، ییرتیجی قوشلاردان بیر قوش، مین قاز اولدورهر، بیر داناسینی یئیهر.، سلجوقلارین نئچه بؤیوک شاهلارینین آدی توراج (ق) ..................TURAC کهلییه اوخشار بیر جور قوش آدی تورال (اوْ) ...................TURAL یاشار، دورار، اؤلمز، دونیا دوردوقجا یاشار، اونودولماز، ایگیت، قهرمان، ددهقورقود ناغیلاریندا اولان بیر قهرمانین آدی توران (ق) .......................TURAN قدیم وتانینمیش آدلاردان، قدیم فارس قایناقلاردا بو سؤزله تئز-تئز راستلاشیریق، اونلاردا تورک توپراقلاری بو آدلا تانینمیشدیر. تورنا (ق) ...................TURNA دورنا تومار (اوْ) ....................TUMAR بیر خستهیه باخماق، بیرینی دوشونمک، بیرینه خدمت ائتمک تومای (ق) ...................TUMAY تامای تومروس (ق) ..............TUMRUS تومروس آنا ساکالارین بؤیوک ائلی اولان ماساژئتلرین ملکهسیایدی. او بیر ساواشدا هخامنش شاهی، کوروشون باشینی کسیب و اونون قوشونونو قیریب قورتاردی. جانتاش (ق) ..............CANTAŞ سئوگیلی، آرخاداش، یولدلش جئیران (ق) ................CEYRAN گؤزلرینین گؤزللی یی ایله تانینمیش بیر حیوان آدی، مارال جئیلان (ق) ................CEYLAN جئیران جوشقون (اوْ) ....................COŞQUN جوشان، توفانلی، هیجانلی، چوخ دویارلی. ایچهریسی گوجلو حرکتدن دولو چاغری (اوْ) ......................ÇAĞRI بیرینی بیر یئره چاغیرماق چایلان (ق) .................ÇAYLAN شلاله چیچک (ق) .................ÇİÇƏK گول، تازا آچمیش گول ، آتیلانین آناسینین آدی، بیزانسین خزر تورکلریندن اولان ملکهسی، ددهقورقود ناغیللاریندا ایگیت بئیرهکین سئوگیلی سینین آدی. خاقان (اوْ) .......................XAQAN بؤیوک خان، خانلار خانی، تورکلرین حؤکومت سیستئمینده ان گوجلو و دونیا سوییهلی حؤکومتلرین ان بیرینجی و بیریجیک خانی، امپراطور خزر (ق) ......................XƏZƏR خزرلر تورک تاریخینین بؤیوک ائللریندندیر، خزرلرین قوردوقلاری خاقانلیق، ساسانیلرله چاغداش و اونلاردان داها گئنیش، گوجلو و یوکسکایدی. اونلار خزرین شمالیندان دوغو آوروپایا کیمی هابئله قافقاز توپراقلاریندا حکم سورهردیلر.، خزر دنیزی اؤز آدینی بؤیوک خزر ائلیندن آلمیشدیر. داشقین (اوْ) .......................DAŞQIN دولغونلوقدان داشان، داشمیش دورومدا اولان، جوشوب داشان دالغا (ق) ........................DALĞA لپه، هاوانین و سویون آلچاق – اوجا گئدیشی دالغین (ق) ....................DALĞIN درین فیکیره گئدن، چوخ دوشونن داملا (ق) .......................DAMLA دامجی، ائلیندن آیری دوشوبسه اؤزللیکلرینی قورویوب ساخلایان و اؤزلویونو ایتیرمهین کیمسه، قطره دامو (اوْ) .......................DAMU اودلو، آلاولی یئر، قیامتده گناهکارلارین یاندیغی یئر، جهنم دنیز (ق) ........................DƏNİZ بؤیوک بیر یئری دوتوب اوقیانوسا یولو اولان سو پارچاسی، دنیز اصلینده تنگیز اولموش. چنگیز آدیدا بورادان مئیدانا گلمیشدیر. دومرول (اوْ) .......................DOMRUL یاشاییش وئرن، حیات باغیشلایان، نسیل تؤرهدن، ددهقورقود ناغیللارینین اساس قهرمانلاریندان اولان دوخا قوجا اوغلو دلی دومرولون آدیدیر. دورنا (ق) .....................DURNA بیر جور گؤزل قوش آدیدیر، دورنا گؤیچک قیزلارا یاراشان آدلاردان ساییلیر. بوینو، دیمدییی و قیچلاری اوزون اولان بو کؤچری قوشون یئر اوزونده 12 چئشیدی بللی اولموشدور. دورنالار قاباقدا اوچان قلاووزون(راهنما) آرخاسینجا اوچار سو قیراقلاریندا یئره قونارلار، دورنانین گؤزللیگیده اونون اوچوشوندادیر. دومان (اوْ) .......................DUMAN چن، سیس، بوغونوق هاوا دورومو دؤنمز (اوْ) .......................DÖNMƏZ قاییتمایان، دایانان، توتدوغو یولو بوراخمایان، وئردییی سؤزه باغلی قالان، اوز چئویرمهین دوزگون (اوْ) ...................DÜZGÜN دوز، ساغلام، نظملی، دوز ایش گؤرن، اینانمالی ریحان (ق) .......................REYHAN خوش عطیرلی بیر گول، گؤللری نارین و عطیرلی بیر گول سارا (ق) ..........................SARA سارا سارای (ق) ........................SARAY بوتون آی سارغین (ق) ...................SARĞIN چکیجی، جاذبهلی ، ساریلمیش، یوماق سارگول (ق) ....................SARGÜL ساری گول سارمان (اوْ) ....................SARMAN ساری اوزلو سارین (اوْ) .......................SARIN ماهنی، شرقی سالار (اوْ) .......................SALAR سالماق مصدریندندیر؛، هر ایشی سهمانا سالان، رقیبلر و پهلوانلاری ییخیب یئره سالان، بؤیوک و گوجلو پهلوان، تؤرک ائللریندن بیرینین آدی ساناز (ق) .........................SANAZ سانی آز اولان، تایسیز سانال (ق) .................SANAL آدلیم، شوهرتلی، آدلی- سانلی سانای (ق) ..................SANAY آی شوهرتلی، آی کیمی پاکلیغا- گؤزللییه تانینمیش، قرارسیز، بیر یئرده دایانا بیلمهین ساوالان (اوْ) .......................SAVALAN باج آلان، آذربایجانین ان اوجا داغی ساوالاندیر، بو سوسموش و ولقانلی داغین زیروسینده گؤزل بیر گؤل وار. ساوالانین معناسیندا باشقا فیکیرلرده ایرهلی سورولور: ساوا خوشبختلیک و سعادت قوشودور ساو خبر و موشتولوق معناسیندادیر ساو، سان و شهرت دئمکدیر ساو دیوانالغاتالترک ده مثل و آتالار سؤزو آنلامیندا گلمیشدیر. سحر (ق) .....................SƏHƏR گونون آچیلان زامانی سایا (ق) .....................SAYA بیر اوزلو، بیر رنگ، قاتیشیغی اولمایان، دوز آدام، صاف و ساده آدام، آذربایجانین فولکولوریک شعر نوعلریندن؛ سایالاری سایاچیلار بایرام چاغلاری شهرلر و کندلرده گزیب اوخویارلار. سایان (اوْ) .......................SAYAN تربیهلی، حؤرمتجیل، سایار، سایغیلی ، شرقدن یابلنوئی و غربدن آلتای داغلارینا باغلانان، سیبیرایله موغولستان آراسینداکی سیرا داغلارین آدی سایمان (اوْ) ...................SAYMAN بؤیوک خان ، چوخ سایغیلی ، حساب ایشلریله اوغراشان، محاسبهچی سئودا (ق) .....................SEVDA سئوگی، ایستک سئوگی (ق) ................SEVGİ سئودا، سئومک دویغوسو سئوگیناز (ق) .................SEVGİNAZ مهربان و نازلی قیز سئویل (ق) ..................SEVİL سئویلن، سئوگییه دهین، سئومهلی سئویلآی (ق) .................SEVİLAY سئوگییه دهیر آی، سئویلن آی سئوین (ق) .................SEVİN سئوینمک، شاد اول، غم گؤرمه، همیشه شادلیقدا اول سئوینج (ق) ................SEVİNC شنلیک، شن اولماق، سئوینمک سلجوق (اوْ) ................SELCUQ سئل کیمی آخان، بؤیوک سلجوقی دولتینین قوروجوسو، ددهقورقود ناغیللاریندا اوروزقوجانین اوغلو سلجوق، دوندارین آتاسینین آدیدیر. سولماز (ق) .................SOLMAZ همیشه یاشایان، سولمایان، گؤزللیگینی همیشهلیک ساخلایان، رنگینی ایتیرمهین سومای (ق) ....................SOMAY بوتون آی، ماه بدر سونا (ق) ...........................SONA گؤزللیکله تانینمیش بیر جور اؤردک – قو، گؤزل، گؤیچک سونار (اوْ) .......................SONAR سون درجهده ایگیت و قوچاق اولان، قهرمان سونال (ق) ......................SONAL سوناایله باغلی، سونا قوشو ایله ایلگیلی سونای (ق) .................SONAY آخیرینجی آی، سونونجو آی، تایسیز آی، ایلین سون آییندا دونیایا گلمیش سونگول (ق) ................SONGÜL سون آچان گول، سون درجهده گؤزل گول سؤنمز (اوْ) .......................SÖNMƏZ هئچ سؤنمهین، همیشه یانیب ایشیق وئرهن، همیشه سئوگی ایله یاشایان سهند (اوْ) .......................SƏHƏND سهند آذربایجانین بؤیوک داغلارینداندیر، اونون 17 قلهسینین اوجالیغی 3000 متردن یوخاریدیر. سهندین "جام داغی" یئرلی ماد- ماننالارین دینی اولان زرتشتیزم و مقدس اود اوجاقلارینین مرکزی اولموشدور. شاخار (اوْ) .......................ŞAXAR پارلار، چاخار، ایشیقلانار شلاله (ق) .....................ŞƏLALƏ اوجا یئردن آخان سویون شیریلتیسی، آبشار شنال (ق) .....................ŞƏNAL یولداشلیق ائدن، شنلیکله عؤمور سورهن، شن اینسانلارلا یولداشلیق ائدن شنآی (ق) .....................ŞƏNAY سئوینج و شادلیقلا کئچن آی، ایلک اوشاغین دوغولدوغو آی شوبای (اوْ) .......................ŞUBAY دؤیوشچو، عسگر شیرین (ق) .....................ŞİRİN دیلده- یئرده شیرین، سئومهلی قیز اوشاغی شیما (ق) .........................ŞİMA قدیم تورک آدلاردان شیمشک (اوْ) ..................ŞİMŞƏK ایلدیریمدان تؤرهنن ایشیلتی، بولوتدان بولوتا یا بولوتدان یئره بوشانیرکن یارانان و چاخان اؤتهری ایشیق، آذرخش طرلان (اوْ) ....................TƏRLAN ترلان طغرا (اوْ) .......................TOĞRA توغرا طغرل (اوْ) .....................TOĞROL توغرول فرآی (ق) ..................FƏRAY اویغون آی، یاراشیقلی آی، فایدالی و بهرهلی آی، آی کیمی یاراشیقلی، اویغون و بهرهلی فرتان (ق) ..................FƏRTAN یاراشیقلی و اویغون دان، پارلاق دان، گونشین بولوتسوز بیر هاوادا چیخماسی، چیخارلی سحر فرخان (اوْ) ...................FƏRXAN فرلی خان، باجاریقلی خان فیدان (ق) .....................FİDAN آغاج و آغاججیقلارین هله یئنی یئتیشهنی، تینگ، تنهک، نهال قاچای (اوْ) ......................QAÇAY آی پارچاسی، سئوئر، زرنگ و چئویک ایگیت قاراخان (اوْ) .....................QARAXAN بؤیوک خان، آلپارتونقانین(افراسیای) بؤیوک سردارلاریندان قارامان (اوْ) ......................QARAMAN قهرمان، قاراشین، جنوب غربدن اسن یئل، قارامانلار سلسلهسینین قوروجوسو. قارتال (اوْ) ......................QARTAL اوجا داغلارین اوچوروملاری و ال چاتماز یئرلرده یووا سالان ان گوجلو ییرتیجی قوش، فیکری یوخاریلاردا گزهن، ایشلهره مسلط اولان، گوجلو، ارادهلی و قورخماز قرنفیل ( ق) .................QƏRƏNFİL گول آدیدیر، میخک قوقوش (ق) ...................QUQUŞ قو قوشو، قو قوشو کیمی گؤزللیکده و گؤیچکلیکده آدلیم اولان، فارسجا گوگوش یازیلیر قومرال (ق) ....................QUMRAL آچیق قهوهای، قونور آل کؤنول (ق) ......................KÖNÜL اورهک، ایستک گؤیخان (اوْ) .......................GÖYXAN اوغوزخانین اوغلونون آدی گؤیوش (اوْ) .......................GÖYÜŞ فیدان، یئنی یئتمه، جوجرتی گولتاش (ق) .....................GÜLTAŞ گول کیمی، گول تکین، گول ایله برابر اولان گولسان (ق) .................GÜLSAN گول کیمی گؤزل و طراوتلی، گول سانیلان گولخان (اوْ) .................GÜLXAN گول کیمی سئویلن خان گولدن (ق) .................GÜLDƏN گول کیمی، گول ساییلان، گولدن یارانان گولر (ق) ...................GÜLƏR اوزوگولن، غملی اولمایان، شاد یاشایان، نازلانان، خوشبخت اولان گوللر (ق) ..................GÜLLƏR گولون جمعیدیر، گوللر کیمی پاک و گؤزل چیچکاهنر، دایم گوللو اولار گولمان (اوْ) .......................GÜLMAN گولر، گولوجو، گولومسهییجی گولناز (ق) ..................GÜLNAZ نازلی گول گونال (ق) ................GÜNƏL گونش اللی، الی ایشیقلی، الی ایستی، الی دولو گونال (ق) .....................GÜNAL گون ایله ایلگیلی، گونشه باغلی گونای (ق) .....................GÜNAY گونون دایانان یئری، گونش گؤرونن یئر ، گون کیمی پارلاق و ایشیقلی آی گونتاش (ق) ...................GÜNTAŞ گون کیمی، گونشله برابر گونتان (ق) ...................GÜNTAN گونون ائرکن چاغلاری، دان سؤکولن زامان گونتای (ق) .....................GÜNTAY گونش کیمی، گونش برابر گونر (ق) ...................GÜNƏR گونش چیخان چاغی گونش (ق) .................GÜNƏŞ یئره ایستی و ایشیق کوره، گون، گونون ایشغی، گونون ایشیغی دوشن یئر لاچین (ق) .................. LAÇIN جسارت و قورخمازلیق رمزی اولان بو شکاری قوشون آدی، اوغلان آدی اولماغا اویغون گلیرسهده اونون گؤزللییی قیز آدینا چئوریلمهسینه سبب اولموشدور. لاله (ق) .................LALƏ داغدا چؤلده سو قیراغیندا و شئح یئرده گؤیهرن کیچیک بیر گولون آدیدیر. ماتان (ق) .................MATAN آغ، توتوق، گؤزل، گؤیچک مارال (ق) ..............MARAL جئیران، گؤزل، گؤیچک ماناس (ق) ................MANAS اورتا آسیا تورکلرینین گؤزل و بؤیوک ناغیللاریندان اولان "ماناس" ناغیلینین قهرمانی. ماناس ناغیلی حجم باخیمیندان دونیانین ثبته یئتیشمیش ان بؤیوک ناغیلیدیر. دونیانین آدلیم و بؤیوک ناغیللاریندان "انهئید" و "ایلیاد" هر بیریسی 10 مین، "ادیسه" 12 مین، "شاهنامه" 60 مین، "رامایانا" 48 مین، "مهابهاراتا" 214 مین بیتدیرلر بیر حالدا کی "ماناس" ناغیلینین مصراعلارینین سایی یاریم میلیوندان آرتیقدیر. بو ناغیلین چئشیدلی واریانتلارینی نظره آلاندا بو سایی بیر میلیون مصراعدان یوخاری گئدیر. ماهنی (ق) ................MAHNI نغمه، مارش، بستهلنمیش ریتملی دئیش مایدا (ق) .................MAYDA نارین، اینجه مایسا (ق) ..................MAYSA پاییزدا آرپا اکینی، تاخیل متین (اوْ) .......................MƏTİN آغیر، وقارلی. متین چوخ قدیم آدلارداندیر، بو سؤز اسکی چاغلاردان تورک دیلیندن عرب دیلینه و او دیلدنده فارس دیلینه کئچمیش و هلهده بو دیللرده ایشلک سؤزلردندیر. مونار (ق) ...................MUNAR ایلغیم، گؤز خطاسی ایله پاریلتیلاری اوزاقدان سو کیمی گؤرمک، گؤز یانیلماسی، سراب نارگیله (ق) .................NARGİLƏ نار، نارداناسی، آذربایجان اویون هاوالاریندان، عزیر بیر دانا نارگول (ق) .....................NARGÜL نار گولو کیمی اینجه و گؤزل اولان نارین (ق) ........................NARIN کیچیک، یوموشاق، اینجه نازگول (ق) ..................NAZGÜL نازلی گول نازلی (ق) .....................NAZLI عشوهلی، ناز ائدن نازنین (ق) ...................NAZƏNİN نازیله، عزیزلیقیله بویویهن قیز نرگیز (ق) .....................NƏRGİZ قدیم و آدلیم تورکو آدلاردان ، آغ، کیچیک و گؤزل قوخولو بیر گولون آدیدیر. عربجه اونا نرجس دئیلیر، بو سؤزون چوخ قدیم زامانلاردا عرب دیلینه کئچمهسی ممکوندور. بعضیلر بو آدین یونان سؤزو اولدوغونو دوشونورلر، قدیم یونان ناغیللاریندا نارسیس آدلی گؤزل و غرورلو بیر اوغلان وار، بیر گون بو اوغلان اؤز شکلینی سودا گؤرور اؤز-اؤزونه وورولوب عاشیق اولور، اورادا قالیب و دونور. اونون دونوب قالدیغی و آرادان گئتدییی یئرده بیتن چیچهیین آدی نارسیس قویولور. آنجاق بوتون شرق اؤلکهلرینده نرگیز قیز آدیدیر بو آدین نارسیسله اوخشارلیغی اولسادا اونونلا هئچ بیر علاقهسی یوخدور. نورسل (اوْ) ....................NURSƏL نور کیمی ، پارلاق، نورسان نورسئل (اوْ) ....................NURSEL نور سئلی، سئل کیمی ایشیق اوختای (اوْ) .....................OXTAY اوخ کیمی، سرعتله ایش آپاران، قیزغین اودمان (اوْ) ....................ODMAN اودلو، چوخ آلاولی، چوخ حرارتلی اوغوز (اوْ) .....................OGUZ تورک ائللریندن، ساغلام و گوجلو آدام اونار (ق) ..................ONAR عزیزلیک، سایغی اونای (ق) ....................ONAY اویغون، یئرینده، یارارلی اونور (اوْ) ...................ONUR گوجلو، قدرتلی، شرف، ناموس، اؤزلوک، معنوی دهیر، انسانین اؤزونه دویدوغو سایغی اورخان (اوْ) .....................URXAN شهرین حاکیمی، شهرین بؤیوگو، خانی اورشان (اوْ) ....................URŞAN شانی یوکسک اوغور (اوْ) .......................UĞUR خوشبختلیک، گؤروش، آلین یازیسی، یازغی اولدوز (ق) ......................ULDUZ گونش و آیدان باشقا گؤیده گورونن ایشیقلی جسملردن هر بیری اومای (ق) ...................UMAY قدیم ملتلرین بعضیسی هر بیر طبیعی عامیله اؤزهل تانری قرار وئریب اونا اینام بسلردیلر، مثلا گوی تانریسی، دنیز تانریسی و ... – ربالنوع اومود (اوْ) ......................UMUD آرزی، ایستک، گؤزلهمک، گووهنج، آرخایین اومید (اوْ) ......................ÜMİD اومود اولجان (ق) ...................ÜLCAN حرکتلی، چوخ جانلی، یئرینده دورمایان اولکر (ق) .................ÜLKƏR اولدوز، ثریا اولدوزو واران (اوْ) ....................VARAN اوغور قازانان، نائلیت الده ائدن، چاتان، یئتیشن وورغون (اوْ) .....................VURĞUN وورولموش، کؤنول وئرمیش، سئودالی هارای (اوْ) .....................HARAY سس، های، جار، چیغیرتی یاشار (اوْ) ....................YAŞAR قالار، اونودولماز، اؤلمز یالچین (ق) .................YALÇİN اوجا صخره، سرت قایا، اؤرتولمهمیش، گیزلنمهمیش یالمان (اوْ) .....................YALMAN قیلینجین کسرلی یئری، کسیجی، و باتیجی سلاحلارین کسن و باتان قسمی یالقیز (اوْ) ....................YALQIZ تک، کیمسهسیز، ائولنمهین، مجرد یانار (اوْ) .....................YANAR آلاولانار، سؤنمز یاووز (اوْ) ....................YAVUZ قورخولو، دهشتلی ییلماز (اوْ) .....................YILMAZ سارسیلماز، یورولماز، اؤلمز، اورهکلی ایپک (ق) .....................İPƏK ایپک بؤجهیی بارامالاری (پیله) چؤزولهرک چیخان اینجه، یوموشاق و پارلاق تئل، اینجه، یوموشاق ایلقار(ایلغار) (ق) ....................İLQAR آنلاشما، سؤز وئرمه، دوشمانا ساری یوروش، یغما ایلیاز (اوْ) .......................İLYAZ باشا- باش یاز اولان ایل، ایلی باشا- باش یاز کیمی اولان کیمسه، عؤمرونو شادلیقلا سورن ایلدیریم (اوْ) ......................ILDIRIM بولوتدان، بولوتا یا یئره الکتریک بوشالماسی، گؤی گورولتوسو |